Şema Terapi
Şema terapi değiştirilmesi zor, kökenleri çocukluk ve ergenlik dönemine uzanan psikolojik sorunların tedavisi için tasarlanmıştır. Diğer terapi yaklaşımlarına kıyasla bilişsel, davranışsal, psikodinamik, bağlanma ve gestalt modeli yaklaşımlarını harmanlar ve semptomun kökenine inmeyi hedefler.
Şema, bireylerin dünya hakkında geliştirdiği, kalıcı ve derin inanç kalıplarıdır. Genellikle çocukluk döneminde yaşanan deneyimler sonucunda oluşurlar ve kişinin kendisi, diğerleri ve dünya hakkında temel varsayımlarını şekillendirirler. Şemalar, bireylerin olaylara ve durumlara nasıl tepki vereceğini belirler.
Örnek şemalar:
-
Terkedilme Şeması: Birey, başkalarının onu terk edeceğine dair derin bir inanca sahip olabilir.
-
Yetersizlik Şeması: Kişi, kendi yeterliliklerine dair sürekli bir yetersizlik hissi taşıyabilir.
Amaçları:
Şema terapinin temel amacı, bireylerin olumsuz şemalarını tanıyıp değiştirmelerine yardımcı olmaktır. Bu süreç, bireylerin daha sağlıklı düşünce ve davranış kalıpları geliştirmesine olanak tanır. Şema terapi, aşağıdaki alanlarda yardımcı olabilir:
-
Duygusal Problemler: Anksiyete, yalnızlık, öfke kontrol zorluğu, kronik mutsuzluk gibi duygusal zorlukların üstesinden gelmeye yardımcı olur.
-
İlişki Sorunları: İlişkilerde tekrarlayan olumsuz örüntülerin anlaşılmasına ve dönüştürülmesine yardımcı olur.
-
Kişilik Bozuklukları: Borderline, narsisistik gibi kişilik bozuklukları üzerinde etkili bir yöntemdir.
-
Kendilik Algısı: Bireylerin kendilerine dair olumsuz inançlarıyla yüzleşmelerine ve kendilik saygılarını artırmalarına yardımcı olur.